Festival voor een breed publiek
Wednesday 22 Jun 2022
OPENDOEK
Feest! Spots op West blaast 20 kaarsjes uit. Het jaarlijkse locatietheaterfestival in Westouter is doorheen de jaren uitgegroeid tot een volwaardig festival. Hoog tijd om terug te blikken …
Hoe is Spots op West 20 jaar geleden ontstaan?
Frank Verdru: “Zoals alle goede dingen, is het centrale idee achter Spots op West ontstaan aan de toog van café ‘Het Wit Blad’ in Watou. Een café van mijn vriend en graficus Pol Bonduelle. We discussieerden vaak over theater en we vonden het jammer dat de meeste amateurverenigingen vooral onder de kerktoren speelden en nooit de kans kregen om hun voorstellingen eens op andere plaatsen te brengen. Zo ontstond het idee om een theaterfestival te organiseren voor amateurgroepen die ook eens wat verder van huis willen spelen. Spots op West werd geboren.”
Hoe zijn jullie dan concreet te werk gegaan?
Frank: “De eerste editie organiseerden we tegelijkertijd in Watou en in Westouter. De twee volgende edities wisselden we af. Ik ben afkomstig van Westouter en Pol van Watou, vandaar die keuze. Zo’n festival organiseren was natuurlijk veel gemakkelijker gezegd dan gedaan, want op financieel vlak was het moeilijk om iets op poten te zetten. We kregen toen geen steun van derden en na de eerste editie stonden we ongeveer 300.000 frank in het rood. Dat was een serieuze dip, maar we hebben doorgezet en een ‘Theatercafé’ opgericht, waardoor we toch wat centjes konden recupereren.”
Hoe ben jij dan in de organisatie van Spots op West terechtgekomen, Sofie?
Sofie Pattyn: “Ik ben al 31 jaar getrouwd met Frank, dus ik was er van begin af aan bij betrokken. Bij die eerste edities was het vooral bang afwachten hoeveel publiek er zou opdagen. Dat konden zes mensen in Watou zijn tot tien mensen in Westouter. Heel kleinschalig dus.”
Wanneer is OPENDOEK er dan bijgekomen?
Frank: “Na een drietal jaren kwam de vraag van OPENDOEK, toen nog met directeur Bernard Soenens, of ze Spots op West mee met ons mochten organiseren. Ik was daar een grote voorstander van, want OPENDOEK had een veel grotere draagkracht dan Pol en ik. Maar Pol vond dat niet zo’n goed idee. Na een vijftal jaar heeft hij om allerlei redenen afstand genomen van Spots op West. Sofie en ik zijn er wel mee doorgegaan en na 20 jaar zijn we nog altijd heel nauw betrokken bij het festival.”
Hoe reageerde het dorp Westouter op de komst van Spots Op West?
Frank: “In het begin was dat best moeilijk om zo’n festival in een klein dorp als Westouter te organiseren. Zeker bij de prille samenwerking met OPENDOEK botsten we op wat wrevel bij de inwoners. Dan zeiden ze: “Wat moeten die van Antwerpen hier komen zoeken?” Maar ondertussen is Spots op West geliefd bij de meeste inwoners. Dat komt zeker ook door de Spiegeltent, waar iedereen vrijblijvend iets kan komen drinken op ons terras en van de muziek kan genieten. We trekken daarmee ook de inwoners aan die niet per se van theater houden, maar wel zin hebben om in een gezellige sfeer iets te komen drinken.”
Sofie: “Het is heel belangrijk dat wij als inwoners van Westouter de organisatie van Spots op West voor een deel op ons nemen. Wij zijn het hele jaar door de vertegenwoordigers van OPENDOEK en Spots op West. Wij moeten iedereen in het dorp te vriend houden, zodat we op hun hulp en inzet kunnen blijven rekenen tijdens het festival. Dat betekent dat wij naar zo veel mogelijk activiteiten van lokale verenigingen en organisaties proberen te gaan. Zo gaan we bijvoorbeeld naar de ‘kip aan’t spit’ van de brandweer, want soms hebben we hen nodig om het water aan te sluiten.”
Als jullie nu terugkijken naar al die jaren, waarop zijn jullie dan het meest trots?
Sofie: “Het mooiste aan 20 jaar Spots op West vind ik dat mensen uit zichzelf komen vragen of ze mogen meehelpen op de volgende editie. Spots op West wordt dus echt wel gedragen door het volledige dorp. Het is een heel laagdrempelig festival geworden en spreekt nu een enorm breed publiek aan: van de echte theaterliefhebbers tot mensen die nog nooit naar een theatervoorstelling waren gaan kijken. Dat vind ik een bijzonder mooie evolutie. Zo bereik je mensen die je normaal niet bereikt.”
Hoe is het artistiek programma van Spots op West geëvolueerd?
Frank: “In de beginjaren waren dat kleine groepjes die kwamen optreden in een ontmoetingscentrum op slechts één locatie. Nu is Spots op West uitgegroeid tot een volwaardig festival, met een gevarieerd programma van theatergroepen uit alle hoeken van Vlaanderen die op verschillende locaties in Westouter optreden. Daarnaast heb je de Spiegeltent, waar ‘s avonds een groot dansfeest losbarst of muziekgroepjes optreden.”
Sofie: “Maar het concept is wel altijd hetzelfde gebleven!”
Frank: “Klopt. Er hebben ook heel wat mensen tijdens Spots op West opgetreden die vandaag een belangrijke positie innemen in het professionele culturele veld. Denk aan dichteres Maud Vanhauwaert of beeldend kunstenaar en acteur Benjamin Verdonck.”
Wat maakt dit festival uniek?
Frank: “Speelkansen voor amateurverenigingen zijn beperkt. Tijdens Spots op West krijgen groepen extra kansen om hun voorstellingen te tonen. Alle genres krijgen hier ook een plekje. Dat kan gaan van monologen, komedies en drama’s, tot muziektheater, figurentheater… Alles kan. We proberen om een zo breed mogelijke mix van het amateurtheater in Vlaanderen te presenteren.”
Sofie: “OPENDOEK heeft het festival een internationaal luik gegeven, waarbij we samenwerken met buitenlandse amateurverenigingen. Dat is superleuk, omdat je op die manier kennismaakt met nieuwe theatergenres. Het verruimt je blik enorm.”
Spots op West biedt ook trajecten aan voor jongeren. Wat houdt dat juist in?
Frank: “Met het jongerentraject kunnen jongeren een week voor Spots op West al proeven van theater. Ze krijgen theaterlessen van een regisseur en werken toe naar een toonmoment dat ze ook tijdens het festival spelen. Dat heeft altijd al heel goed gewerkt. Zo zien we bijvoorbeeld regelmatig jongeren terugkomen die tijdens latere edities zelf spelen met hun theatergezelschap tijdens Spots op West. Dat is bijzonder mooi om te zien.”
Wie is jullie publiek? Wie komt er naar het festival?
Sofie: “Dat zijn vooral theaterliefhebbers uit Antwerpen en Limburg. Ook heel wat toeristen zakken af naar Spots op West, want onze regio Heuvelland is een populaire bestemming voor veel mensen uit binnen- en buitenland.”
Frank: “Ik vind het echt belangrijk dat Spots op West kleinschalig blijft. De sfeer moet vooral goed zitten. We willen helemaal geen 10.000 bezoekers. (lacht) We hebben nog wel wat uitbreidingsmogelijkheden, maar het mag niet te groot worden. En raar maar waar: het minst grote aandeel van de bezoekers of deelnemende gezelschappen zijn de mensen uit onze streek. Dat vind ik persoonlijk wel een beetje jammer.”
Wat was jullie favoriete editie tot nu toe?
Sofie: “Ons hoogtepunt was de internationale editie van Spots Op West in 2015. Frank en ik mochten samen met OPENDOEK Spots op West gaan voorstellen in een grote aula in Monaco. We maakten in die periode ook kennis met Yves Leterme, de toenmalige premier van ons land. We hebben toen bij hem thuis een filmpje opgenomen waarin hij Spots Op West promootte. Uiteindelijk was er in Monaco een stemming en moest de jury op basis van het dossier dat we indienden en onze presentatie kiezen tussen verschillende landen, waaronder bijvoorbeeld Argentinië. Ze kozen uiteindelijk unaniem voor ons.
Frank: “Dat was natuurlijk een fantastische ervaring. Vijftien à twintig groepen van over de hele wereld verbleven dan een week in het kleine Westouter. Zo waren er Nieuw-Zeelanders die niet van me weg konden blijven en superenthousiast waren.” (lacht)
Sofie: “Er waren ook mensen uit Japan. Ze beleefden een ware cultuurshock en keken met grote ogen naar onze omgeving.”
Frank: “Een gezelschap uit Nieuw-Zeeland speelde in de kerk en er zat een naaktscène in hun voorstelling. Ik zag dat er ook iemand van de Kerkraad op de eerste rij zat. Ik dacht dat hij de voorstelling zou stilleggen, maar dat deed hij niet. Integendeel. Achteraf kwam hij tegen me zeggen wat een fantastische voorstelling dit was. Dat is een mooi voorbeeld van grenzen verleggen en dat vind ik ook wel zeer aangenaam.”
Wat was de moeilijkste editie tot nu toe?
Frank: “De eerste editie, omdat we toen 300.000 frank in het rood stonden.” (lacht)
Sofie: “En de twee coronajaren waren natuurlijk ook moeilijk.”
Frank: “Maar dat hebben we mooi opgelost met onze theaterwandelingen. Zo bleef dat theatergevoel toch nog een beetje overeind en zijn we niet twee jaar van de radar verdwenen.”
Spots op West wordt voor een groot deel georganiseerd door vrijwilligers. Hoe verloopt die samenwerking?
Frank: “We konden gelukkig altijd al rekenen op de vele hulp van vrienden, familie en de behulpzame inwoners. Daar zijn we hen bijzonder dankbaar voor, want geen festival zonder vrijwilligers. Maar het is niet gemakkelijk om vrijwilligers te vinden en dat wordt ook steeds moeilijker. Ik vraag me af hoe dat in de toekomst gaat evolueren.”
Sofie: “We proberen er hoe dan ook altijd alles aan te doen om onze vrijwilligers, net als de artiesten en het publiek, in de watten te leggen. Vooral die waardering is het allerbelangrijkste.”
Hoe ziet de toekomst van Spots op West eruit?
Frank: “Goh, dat weten we helemaal niet. We bekijken dat liever jaar per jaar en zien dan wel hoe het evolueert. Dit jaar zal het spannend zijn en opnieuw wat zoeken worden na twee jaar coronastilte. Maar we gaan het uiteraard wel extra feestelijk maken met kleine, subtiele dingetjes waaronder een feestelijke receptie.
Sofie: “We hopen dat we nog vele jaren kunnen doorgaan met Spots op West. En we kijken superhard uit naar de feestelijke, twintigste editie!”
Wij ook. Veel succes en proficiat met die 20 jaar!
door Andries Haesevoets
